Hiperaktivite bozukluğu (HAB), dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olarak da bilinen, genellikle çocukluk çağında başlayan ve dikkat, odaklanma ve impuls kontrolü ile ilgili sorunlara yol açan bir nörolojik gelişim bozukluğudur. Hiperaktivite, dürtüsellik ve dikkat eksikliği gibi belirtilerle karakterizedir ve genellikle yaşamın farklı alanlarında işlevsellik sorunlarına neden olabilir.

Nedenleri:
Hiperaktivite bozukluğunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi rol oynar. Aile öyküsünde hiperaktivite veya dikkat eksikliği olan bireylerde, HAB gelişme riski daha yüksektir. Ayrıca, gebelik sırasında alkol veya sigara kullanımı, düşük doğum kilosu, prematüre doğum gibi faktörler de HAB riskini artırabilir.

Belirtileri:
Hiperaktivite bozukluğunun belirtileri bireyden bireye değişebilir ve genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Genel belirtiler şunları içerebilir:

• Dikkat Eksikliği: Dikkat süresinin kısa olması, dikkatin kolayca dağılması, işlerin tamamlanmasında güçlük çekme.
• Hiperaktivite: Sürekli hareket etme, yerinde duramama, aşırı konuşma, huzursuzluk.
• Dürtüsellik: Kontrolsüz davranışlar, beklememe veya sıra bekleme güçlüğü, tehlikeli durumlara girme eğilimi.

Bu belirtiler, çocuğun okulda, evde ve sosyal ilişkilerde işlevsellik sorunlarına neden olabilir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Tedavi Seçenekleri:
Hiperaktivite bozukluğunun tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım genellikle önerilir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar bulunabilir:

• İlaç Tedavisi: Dikkat eksikliği ve hiperaktiviteyi kontrol etmek için stimulan ilaçlar genellikle reçete edilir. Bu ilaçlar, dopamin ve norepinefrin gibi beyin kimyasallarının seviyelerini artırarak belirtileri hafifletebilir.
• Psikoterapi: Davranış terapisi veya kognitif davranışçı terapi gibi terapi teknikleri, bireyin dikkat ve dürtü kontrolü becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
• Eğitim ve Destek Programları: Öğretmenler, ebeveynler ve diğer bakım verenler için eğitim programları, çocuğun öğrenme ve davranışlarını yönetme konusunda destek sağlayabilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek ve düzenli uyku düzeni sağlamak, belirtileri hafifletmede yardımcı olabilir.

Sonuç:
Hiperaktivite bozukluğu, çocukluk çağında başlayan ve yaşam boyu devam edebilen bir nörolojik gelişim bozukluğudur. Belirtiler, çocuğun yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve işlevsellik sorunlarına neden olabilir. Ancak, erken teşhis ve uygun tedavi yaklaşımları ile belirtiler yönetilebilir ve bireyin yaşam kalitesi artırılabilir.